Tứ Tịnh Độ – Cảnh Giới Thanh Tịnh Trong Pháp Môn Tịnh Độ
Khám phá bốn cõi Tịnh Độ trong giáo lý Phật giáo – từ Thường Tịch Quang đến Cực Lạc Tây Phương, nơi Đức Phật A Di Đà thuyết pháp độ sinh.
Từ cõi Ta Bà, đi về hướng Tây, cách đây hơn mười muôn ức cõi Phật, có một thế giới tên là Cực Lạc, nơi Đức Phật A Di Đà làm Giáo chủ, thường thuyết pháp độ sinh.
Cõi Cực Lạc được trang nghiêm vi diệu với bảy lớp tường hoa, bảy lớp lưới giăng, bảy hàng cây báu, cùng hồ thất bảo đầy nước tám công đức.
Đáy hồ là cát vàng, bốn phía bờ hồ được trang trí bằng vàng ngọc, châu báu. Trong hồ nở hoa sen bốn màu lớn như bánh xe, hương thơm ngào ngạt, tỏa hào quang rực rỡ.
Quanh hồ là những lầu đài nguy nga, làm toàn bằng châu báu quý hiếm – một cảnh giới an lạc không thể nghĩ bàn.
(Theo Luận giảng của Thượng tọa Thích Giác Thiện)
1. Thường Tịch Quang Tịnh Độ
Đây là cảnh giới an trú của Pháp thân Phật.
- “Thường” nghĩa là không biến đổi, không sinh diệt – chính là bản thể Pháp thân.
- “Tịch” là xa lìa mọi phiền não, vọng nhiễm – biểu hiện cho đức Giải thoát.
- “Quang” là ánh sáng trí tuệ chiếu khắp mười phương – tượng trưng cho đức Bát Nhã.
Do đầy đủ ba đức Thường, Tịch, Quang, nên gọi là Thường Tịch Quang Tịnh Độ.
Cảnh giới này không có hình sắc, mà chính là bản tâm thanh tịnh. Khi chư Phật chứng nhập cảnh giới này, thân và cõi không còn hai, là chỗ Pháp thân hiển lộ viên mãn.
Kinh Duy Ma Cật có dạy: “Tu chân hạnh viên mãn, thành bậc Diệu Giác, sẽ an trú nơi cõi Thường Tịch Quang Tịnh Độ.”
2. Thật Báo Trang Nghiêm Tịnh Độ
Cảnh giới này được hình thành từ phước đức và trí tuệ của hành giả sau vô lượng kiếp tu hành.
Đây là chỗ ở của Báo thân Phật, nên gọi là Thật Báo Trang Nghiêm Tịnh Độ – cảnh giới chân thật, thanh tịnh và trang nghiêm.
Theo Kinh Quán Vô Lượng Thọ:
“Tu tập chân thật, cảm được quả báo tốt đẹp, nên gọi là Thật Báo Trang Nghiêm.”
Trong giáo lý Đại thừa Viên giáo, đây là cõi của các bậc Tam Hiền (Trụ, Hạnh, Hướng).
Còn trong Đại thừa Biệt giáo, đây là cõi của các bậc Thập địa đến Đẳng giác Bồ Tát.
3. Phương Tiện Hữu Dư Tịnh Độ
Đây là cảnh giới phương tiện, chưa phải cứu cánh rốt ráo.
Cõi này dành cho hàng Nhị Thừa (Thanh văn và Duyên giác), những vị đã đoạn trừ kiến hoặc và tư hoặc, nhưng vẫn còn dư lại vô minh hoặc và trần sa hoặc, nên gọi là Hữu Dư – còn sót lại.
Cảnh giới này giúp hành giả an trú trong tịch tĩnh, là phương tiện để tiến đến giải thoát viên mãn.
4. Phàm Thánh Đồng Cư Tịnh Độ
Đây chính là cõi Tịnh Độ Tây Phương Cực Lạc của Đức Phật A Di Đà.
Tại đây, Phật, Bồ Tát, Thánh chúng cùng chung sống với những người phàm mới vãng sanh, nên gọi là Phàm Thánh Đồng Cư Tịnh Độ.
Cõi này không có bốn ác đạo, tràn đầy thanh tịnh và an vui.
Theo Kinh A Di Đà (Tiểu Bổn), Đức Phật Thích Ca Mâu Ni mô tả rằng:
“Từ cõi Ta Bà về hướng Tây, cách hơn mười muôn ức cõi Phật, có thế giới tên là Cực Lạc.
Cõi ấy có bảy lớp tường hoa, bảy lớp lưới giăng, bảy hàng cây báu.
Có hồ thất bảo chứa nước tám công đức, đáy hồ là cát vàng, hoa sen bốn màu lớn bằng bánh xe, hương thơm ngào ngạt, tỏa ánh sáng rực rỡ...
Trên không trung vang lên những âm thanh nhiệm mầu, từ tiếng chim, tiếng gió, tiếng nước, đều là Pháp âm vi diệu giúp chúng sinh phát tâm niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng.”
Cảnh giới ấy do công đức và nguyện lực của Phật A Di Đà, cùng Thánh chúng tạo nên – một cõi thanh tịnh, trang nghiêm, an vui tuyệt đối.
Kết luận
Bốn cõi Tịnh Độ – Thường Tịch Quang, Thật Báo Trang Nghiêm, Phương Tiện Hữu Dư, và Phàm Thánh Đồng Cư – đều biểu hiện bốn tầng cảnh giới giác ngộ của chư Phật.
Trong đó, Cực Lạc Tịnh Độ của Phật A Di Đà là nơi mà người tu theo pháp môn Niệm Phật nguyện vãng sanh, để tiếp tục tiến tu cho đến giải thoát rốt ráo.